ISU-122, ciężkie działo samobieżne

Armata samobieżna kalibru 122 mm na podwoziu czołgu IIS, konstrukcji radzieckiej, z okresu II wojny światowej (1944). Używane było zarówno jako działo szturmowe, jak i niszczyciel czołgów, choć podstawowym jej przeznaczeniem było zwalczanie czołgów ciężkich. Nazywana była działem pancernym.

POLSKA
Ludowe Wojsko Polskie: ISU-122 używane były pod koniec wojny przez 25 papanc 2 Armii WP.

• ISU-122 : ciężkie działo samobieżne.
• ISU-122S : ciężkie działo samobieżne.

Pancerz spawany z płyt walcowanych (z wyjątkiem niektórych odlewanych elementów osłony armaty).

Załoga - 5 ludzi (dowódca, mechanik-kierowca, celowniczy, dwóch ładowniczych).
Masy - masa 45 500 kg.
Wymiary - długość całkowita 9,85 m, długość kadłuba 6,77 m, szerokość 3,07 m, wysokość 2,48 m, prześwit 0,45-0,47 m.
Uzbrojenie - 1 armata 122 mm wz. 1931/1943 lub wz. 1943 D-25S, 1 przeciwlotniczy wielkokalibrowy karabin maszynowy 12,7 mm wz. 1938 DSzK, 1-2 pistolety maszynowe 7,62 mm wz. 1941 PPSz.
Kąty ostrzału armaty w płaszczyźnie poziomej 10°, w płaszczyźnie pionowej -3° ÷ +20°.
Amunicja - jednostka ognia do armaty 30 naboi, 250 naboi do wkm, 1491 naboi do pm, 25 ręcznych granatów obronnych F-1.
Przyrządy celownicze i obserwacyjne - 1 celownik panoramiczny PTK, 1 celownik teleskopowy ST-10, 3 peryskopy obserwacyjne MK4, 3 szczeliny obserwacyjne.
Opancerzenie - kadłub: przód 60-90 mm, boki 90 mm, tył 60 mm, dno 20-30 mm, strop 20-30 mm; wieża (nadbudówka): przód 75-90 mm, boki 60 mm, tył 60 mm, strop 22-30 mm.
Napęd - silnik dieslowski, 4-suwowy, widlasty, 12-cylindrowy typu W-2-IS, moc 382,5 kW (520 KM) przy 2000 obr./min., pojemność 38 880 cm³, średnica cylindra 150 mm, skok tłoka 180-186 mm, stopień sprężania 15, chłodzenie cieczą.
Paliwo - olej napędowy, zbiorniki zasadnicze 520-560 l, dodatkowe 300 l, spalanie 65-75 l/h pracy silnika.
Układ napędowy - sprzęgło główne suche, wielotarczowe, skrzynia przekładniowa mechaniczna z reduktorem, 8 biegów do przodu, 2 do tyłu, mechanizmy skrętu planetarne, dwustopniowe, przekładnie boczne planetarne.
Podwozie - 6 par podwójnych kół nośnych, odlewanych stalowych, zawieszonych niezależnie na wałkach skrętnych, 3 pary podwójnych kół podtrzymujących górną część gąsienicy, koła napędowe z tyłu kadłuba, napinające z przodu, gąsienice metalowe, jednosworzniowe, jednogrzebieniowe z zaczepieniem cewkowym, w każdej taśmie 86-87 ogniw, szerokość gąsienicy 650 mm, podziałka 162 mm, długość oporowa gąsienicy 4300 mm, rozstaw środków gąsienic 2420 mm.
Instalacja elektryczna - jednoprzewodowa, 12/24 V.
Osiągi - moc jednostkowa 8,7 kW/t (11,9 KM/t), prędkość maksymalna 35-37 km/h, zasięg po drodze 220 km, zasięg w terenie 80 km, minimalny promień skrętu 242 cm.
Pokonywane przeszkody - nacisk jednostkowy na grunt 0,81-0,82 kg/cm², wzniesienia o nachyleniu 36°, rowy o szerokości 250-270 cm, przeszkody wodne o głębokości 130-150 cm (bez przygotowania), ściany pionowe o wysokości 100-120 cm.
Łączność - krótkofalowa radiostacja nadawczo-odbiorcza 10RT (lub 10RK), telefon czołgowy TPU-4 bis F.

Masy - masa 46 000 kg.
Wymiary - długość całkowita 9,05 m.
Amunicja - jednostka ognia do armaty 20 naboi.
Przyrządy celownicze i obserwacyjne - zamiast celownika ST-10 ustawiono teleskopowy celownik przegubowy TSz-17.

• IS-2, czołg ciężki
• 122 mm wz. 1931, wz. 1931/1937 A-19, armata

1. Gazety Wojenne. Nr 70. s.1391.
2. Polska broń pancerna. Opracowanie Adam Jońca. Warszawa brw s.18.
3. Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982. s.95.
4. Magnuski Janusz: Wozy bojowe LWP 1943-1983. Warszawa 1985. s.190-195.

…