7,62 mm wz. 1941 PPSz, pistolet maszynowy

Skonstruowany przez G.S. Szpagina. Prace projektowe nad bronią Szpagin rozpoczął na początku 1940 roku, zwracając szczególną uwagę na prostotę i technologiczność konstrukcji. We wrześniu 1940 roku przedstawił on prototyp, który poddano wszechstronnym badaniom poligonowym, zakończonym wynikiem pozytywnym. Pistolet maszynowy wprowadzono do uzbrojenia Armii Czerwonej 3 grudnia 1940 roku pod nazwą PPSz (skrót od Pistoliet Pulemiot Szpagina) wz.1941, w miejsce stopniowo wycofywanego 7,62 mm pistoletu maszynowego PPD i jego odmian. Od 1940 do końca wojny wyprodukowano w Związku Radzieckim ponad 5 milionów sztuk broni, a po 1945 roku jej produkcję licencyjną podjęły Chiny i Korea Północna. PPSz znajdował się w uzbrojeniu m.in. państw byłego Układu Warszawskiego, w tym Wojska Polskiego (od 1943 roku). Pozostał w niezmienionym ksztacie w uzbrojeniu aż do lat pięćdziesiątych, zastąpiony karabinkiem Kałasznikowa. Był jednym z najpopularniejszych pistoletów maszynowych lat II wojny światowej. Odporny na zanieczyszczenie i - dzięki swej prostej konstrukcji - niezawodny w działaniu, produkowany był w dziesiątkach małych i większych zakładów metalurgicznych. Także jako PP-41, popularnie „pepesza”.

POLSKA
Ludowe Wojsko Polskie: Używany był przez Wojsko Polskie podczas II wojny światowej od 1943 r. i w okresie powojennym.

NIEMCY
Egzemplarze zdobyczne wprowadzone na uzbrojenie. Część przekalibrowana do naboju 9 mm Parabellum.

• 7,62 mm wz. 1941 PPSz, pierwsze serie
• 7,62 mm wz. 1941 PPSz, późniejsze serie : nieznacznie zmodyfikowany - nowy celownik i wprowadzeniu magazynka łukowego.

Bronią samoczynno-samopowtarzalna, działająca na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, strzelającą z zamka otwartego. Ogień ciągły i pojedynczy. Stała kolba drewniana. Mechaniczne przyrządy celownicze typu otwartego: osłonięta muszka i celownik przerzutowy z nastawami na 100 i 200 m (pistolety pierwszych serii produkcyjnych miały celownik krzywkowy z nastawami od 50 do 500 m). W skład wyposażenia dodatkowego PPSz-y wchodzą: torby na zapasowe magazynki, olejarka, wycior składany i pas nośny.

Dane konstrukcyjne - kaliber 7,62 mm, długość lufy 265 mm, lufa gwintowana, 4 bruzdy prawoskrętne, długość linii celowania 365 mm.
Nabój - 7,62 mm × 25 wz. 1930 Tokariew.
Wymiary - długość broni 842 mm.
Masy - masa bez magazynka 3,5 kg, masa z załadowanym magazynkiem bębnowym 5,4 kg, masa z załadowanym magazynkiem łukowym 4,15 kg, masa magazynka nie załadowanego bębnowego 1,15 kg, masa magazynka nie załadowanego łukowego 0,3 kg.
Dane balistyczne - prędkość początkowa pocisku 500 m/s, energia początkowa pocisku około 690 J, ogień skuteczny 200 m.
Dane eksploatacyjne - szybkostrzelność 800 strz./min.
Zasilanie - magazynek bębnowy (od PPD wz. 1940), 71 nabojów lub dwurzędowy magazynek łukowy, 35 nabojów.
¹⁾

• 7,62 mm × 25 wz. 1930 Tokariew, nabój pistoletowy

1. Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.
2. Encyklopedia szkolna. Historia. Warszawa 1993.
3. Ford Roger: Historia broni maszynowej od roku 1860 do czasów współczesnych. Warszawa 1999.
4. Gazety Wojenne.
5. Kupidura Przemysław: Ilustrowana Encyklopedia Współczesnej Broni Palnej. PPSz. Wojskowy Przegląd Techniczny i Logistyczny nr 3/2000. s.21-22
6. Nieradko Artur: Pistolety maszynowe PPSz i PPS. Typy broni i uzbrojenia 105. Warszawa 1985. s.16.
7. Siudalski, Stefan Jerzy - zdjęcia.
8. Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982. s.199.
9. Wiedza Obronna, nr 1(120)/1983.
10. Żołnierz Polski.

…