Consolidated B-24 Liberator

Samolot bombowy.

• XB-24 : prototyp.
• YB-24 : seria próbna.
• B-24A
• XB-24B : przebudowane XB-24 [?].
• B-24C : samolot bombowy.
• B-24D : samolot bombowy, pierwszy podstawowy model produkcyjny.
• B-24E : zasadniczo podobny do B-24D.
• B-24G
• B-24J : samolot bombowy.
• B-24L
• B-24M
• LB-30 : samolot transportowy.
• C-87 : samolot transportowy.
• RY : samolot bombowy.
• AT-22 : samolot szkolny.
• F-7 : samolot rozpoznania fotograficznego dalekiego zasięgu.
• PB4Y-1 : samolot rozpoznania morskiego.

Wielka Brytania:

• Liberator Mk I : odpowiednik B-24A.
• Liberator Mk II : samolot rozpoznania morskiego.
• Liberator Mk III
• Liberator Mk IV : samolot bombowy.
• Liberator B Mk V : B-24G, samolot bombowy.
• Liberator GR Mk V : B-24G, samolot rozpoznania morskiego.
• Liberator B Mk VI : B-24J [B-24H ?], samolot bombowy.
• Liberator GR Mk VI : B-24J, morski samolot rozpoznawczy dalekiego zasięgu.
• Liberator C Mk VII : samolot transportowy, oparty na typie C-87, wywodzącym się z B-24D.
• Liberator B Mk VIII : oparte na typach B-24L i B-24M.
• Liberator GR Mk VIII : oparte na typach B-24L i B-24M.

1. Chant Chris: Samoloty II wojny światowej. Warszawa 2000. s.89-92.
2. Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.
3. Gazety Wojenne. Nr 50. s.990.
4. Price Alfred: Podniebne bitwy. Dramatyczne akcje lotnicze. Warszawa 1999.
5. Żmuda Tom - zdjęcia [tomzmudafotogallery.com].

…

Consolidated B-24D Liberator.
[Gazety Wojenne. Nr 50. s.990:]
CONSOLIDATED B 24D "LIBERATOR". Jedna z wielu mutacji tego średnio-ciężkiego amerykańskiego bombowca przystosowanego do akcji dziennych. W historii lotnictwa wyprodukowano więcej "Liberatorów" niż jakichkolwiek innych samolotów czterosilnikowych.
Typ - średnio-ciężki bombowiec, wymiary - długość 20,47 m, rozpiętość skrzydeł 33,53 m, wysokość 5,49 m, napęd - 4 silniki Pratt&Whitney R-1830-65 o mocy 1 200 KM, szybkość maksymalna 467 km/godz., zasięg 3 220 km, pułap 7 620 m, maksymalna masa startowa 2,95 t, uzbrojenie - 10 karabinów maszynowych kal. 12,7 mm, ładunek bomb do 3,9 t.

[Chant Chris: Samoloty II wojny światowej. Warszawa 2000. s.89:]
Consolidated B-24D Liberator. Kraj produkcji Stany Zjednoczone, typ (B-24D) dziesięciomiejscowy ciężki bombowiec dalekiego zasięgu, napęd - cztery czternastocylindrowe silniki dwugwiazdowe Pratt & Whitney R-1830-43 lub -65 o mocy 895 kW (1200 KM), osiągi - prędkość maksymalna 488 km/h, czas wznoszenia na wysokość 6095 m - 22 min, pułap praktyczny 9755 m, zasięg 4586 km, masa własna 14 490 kg, maksymalna masa startowa 27 216 kg, wymiary - rozpiętość skrzydeł 33,53 m, długość 20,22 m, wysokość 4,46 m, uzbrojenie - dwa ruchome karabiny maszynowe 0,5 cala w dziobie, po dwa ruchome karabiny maszynowe 0,5 cala w wieżyczce grzbietowej, podkadłubowej i ogonowej, po jednym ruchomym bocznym karabinie maszynowym 0,5 cala w każdym ze stanowisk w belce ogonowej, ładunek 3992 kg (8800 funtów) bomb w komorze bombowej.

Consolidated B-24J Liberator.
[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Okres używania 1943-1945, wyprodukowano 18000 sztuk wszystkich wersji, załoga 9 osób, silniki 4 x 1200 kM, wymiary - rozpiętość 33,5 m, długość 24,0 m, ciężar - całkowity 25402 kg, własny 17237 kg, prędkość maksymalna 480 km/h, pułap 8600 m, zasięg 4828 km, uzbrojenie: 10 nkm 12,7 mm, 5800 kg bomb.

[Price Alfred: Podniebne bitwy. Dramatyczne akcje lotnicze. Warszawa 1999:]
Typ: dziesięciomiejscowy czterosilnikowy ciężki bombowiec, napęd: cztery 14-cylindrowe silniki gwiazdowe Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp, chłodzone powietrzem, o mocy startowej 1200 KM każdy, uzbrojenie: ładunek bomb zależał od długości lotu, standardowo było to 2700 kg, uzbrojenie obronne tworzyło dziesięć karabinów maszynowych Browning 0,5 cala [12,7 mm], po dwa w wieżyczkach obrotowych na nosie, na ogonie, nad i pod kadłubem i po jednym w bocznych stanowiskach kadłubowych, osiągi: prędkość przelotowa (z pełnym ładunkiem bomb) 296 km/h na wysokości 6600 m, taktyczny promień działania (ze zwykłym zapasem paliwa i 2700 kg bomb) 960 km, masa całkowita 25 368 kg, wymiary - rozpiętość 33 m, długość 20,6 m, powierzchnia nośna 97,36 m², data rozpoczęcia produkcji koniec 1943.

[Chant Chris: Samoloty II wojny światowej. Warszawa 2000. s.91:]
Consolidated B-24J Liberator. Kraj produkcji Stany Zjednoczone, typ (B-24J) ośmio- lub dwunastomiejscowy ciężki bombowiec dalekiego zasięgu, napęd - cztery czternastocylindrowe silniki dwugwiazdowe Pratt & Whitney R-1830-65 o mocy 895 kW (1200 KM), osiągi - prędkość maksymalna 483 km/h, czas wznoszenia na wysokość 6095 m - 25 min, pułap praktyczny 8535 m, zasięg 3380 km, masa własna 16 556 kg, maksymalna masa startowa 29 484 kg, wymiary - rozpiętość skrzydeł 33,53 m, długość 20,47 m, wysokość 5,49 m, uzbrojenie - po dwa ruchome karabiny maszynowe 0,5 cala w wieżyczce grzbietowej, podkadłubowej i ogonowej, jeden ruchomy boczny karabin maszynowy 0,5 cala w każdym ze stanowisk w belce ogonowej, ładunek 3992 kg (8800 funtów) bomb w komorze bombowej.

Consolidated Liberator Mk III.
[Chant Chris: Samoloty II wojny światowej. Warszawa 2000. s.92:]
Consolidated Liberator Mk II. Kraj produkcji Stany Zjednoczone, typ (Liberator Mk III) dziesięciomiejscowy ciężki bombowiec dalekiego zasięgu, napęd - cztery czternastocylindrowe silniki dwugwiazdowe Pratt & Whitney R-1830-43 lub -65 o mocy 895 kW (1200 KM), osiągi - prędkość maksymalna 488 km/h, czas wznoszenia na wysokość 6095 m - 22 min, pułap praktyczny 9755 m, zasięg 4586 km, masa własna 14 490 kg, maksymalna masa startowa 27 216 kg, wymiary - rozpiętość skrzydeł 33,53 m, długość 20,22 m, wysokość 4,46 m, uzbrojenie - po dwa ruchome karabiny maszynowe 0,5 cala w wieżyczce grzbietowej, podkadłubowej i ogonowej, jeden ruchomy boczny karabin maszynowy 0,5 cala w każdym ze stanowisk w belce ogonowej, ładunek 3992 kg (8800 funtów) bomb w komorze bombowej.

Consolidated B-24 Liberator Mk IV.
[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Okres używania 1944-1945, liczba wyprodukowanych samolotów 3100 (18000 wszystkich wersji), załoga 8 ludzi, silniki 4x1200 KM, wymiary - rozpiętość 33,5 m, długość 20,4 m, ciężar całkowity 25 402 kg, ciężar własny 17 237 kg, prędkość maksymalna 432 km/h, pułap 8 540 m, zasięg 3 400 km, uzbrojenie 10 nkm 12,7 mm, 5 800 kg bomb.
Używane przez polskich pilotów dywizjonu 138 do zadań specjalnych.

Consolidated Liberator B.Mk VI.
[Chant Chris: Samoloty II wojny światowej. Warszawa 2000. s.90:]
Consolidated Liberator B.Mk VI. Kraj produkcji Stany Zjednoczone, typ (Liberator B.Mk VI) ośmiomiejscowy ciężki bombowiec dalekiego zasięgu, napęd - cztery czternastocylindrowe silniki dwugwiazdowy Pratt & Whitney R-1830-65 o mocy 895 kW (1200 KM), osiągi - prędkość maksymalna 435 km/h, czas wznoszenia na wysokość 6095 m - 40 min, pułap praktyczny 9755 m, zasięg 1593 km z maksymalnym ładunkiem bomb, masa własna 16 783 kg, maksymalna masa startowa 28 123 kg, wymiary - rozpiętość skrzydeł 33,53 m, długość 20,47 m, wysokość 5,49 m, uzbrojenie - po dwa ruchome karabiny maszynowe 0,5 cala w wieżyczce grzbietowej, podkadłubowej i ogonowej, jeden ruchomy, boczny karabin maszynowy 0,5 cala w każdym ze stanowisk w belce ogonowej, ładunek 5806 kg (12 800 funtów) bomb w komorze bombowej.

Consolidated C-87 Liberator.
[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Okres używania 1939-1945, liczba wyprodukowanych samolotów 300, załoga 6 ludzi, silniki 4x1200, wymiary - rozpiętość 33,5 m, długość 20,5 m, ciężar całkowity 27 000 kg, ciężar ładunku użytecznego 9 000 kg, prędkość maksymalna 480 km/h, pułap 12 000 m, zasięg 6 400 km.

[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975 - inna tabela:]
Okres używania 1943-1945, liczba wyprodukowanych samolotów 300, załoga 6 ludzi, silniki 4x1200 KM, wymiary - rozpiętość 33,52 m, długość 20,50 m, ciężar całkowity 27 000 kg, ciężar własny 17 237 kg, prędkość maksymalna 480 km/h, pułap 8000 m, zasięg 6400 km, uzbrojenie: brak.
Używane przez polskich pilotów w transportowej Ferry Pilots Pool i in.; samolot mógł przerzucić 9000 kg ładunku albo 36 pasażerów; na pokładzie samolotu tego typu wersji Mk. II z serii AL zginął gen. W. Sikorski.