7,62 mm wz. 1891/1930/1938/1944 Mosin

Karabin powtarzalny.

• Mosin wz. 1891
• Mosin wz. 1907
• Mosin wz. 1891/1930
• Mosin wz. 1938
• Mosin wz. 1944

Odmiany dla wojsk górskich:

• Mosin wz. 1938/G
• Mosin wz. 1944/G

• 7,62 mm × 54R wz. 1908/1930 Mosin, nabój karabinowy
• wz. 1891/30, bagnet
• wz. 1944, bagnet
• 7,92 mm wz. 1891/98/25 Mosin, karabinek → Polska

1. Siudalski, Stefan Jerzy - zdjęcia.

…

Mosin.
[Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982:]
Mosin - karabin powtarzalny kalibru 7,62 mm opracowany w końcu XIX w. przez Siergieja Mosina i wprowadzony do uzbrojenia armii rosyjskiej pod nazwą kb wz. 1891. W latach późniejszych wielokrotnie, ale nieznacznie, modernizowany (w wyniku modernizacji powitały między innymi: karabin wz. 1891/1930, karabinki wz. 1938, wz. 1944 i szereg innych). Występuje także w wersji wyborowej. Masa 4,5 kg, prędkość początkowa pocisku 880 m/s, pojemność magazynka 5 naboi. Karabinek powtarzalny wz. 1944, wzorowany na kb Mosina, ma masę 3,9 kg, prędkość początkowa pocisku 820 m/s.

[Wiedza Obronna, nr 1(120)/1983:]
Karabin Mosin był karabinem odtylcowym, 5-strzałowym na amunicję bezdymną, kal. 7,62 mm z pociskiem początkowo tępym, a następnie od 1910 ostrym, z zamkiem tłokowo - posuwistym, 4-chwytowym, zaczepowo - obrotowym zaryglowanym dwustronnie, poziomo, symetrycznie, celownik schodkowo - rowkowy do 2000 m; lufa z gwintem prawoskrętnym, 4-bruzdowym, długość lufy 800 mm, skok stały 240 mm, ciężar bez bagnetu 4,1 kg, z bagnetem kłującym 4,5 kg, długość bez bagnetu 1,3 m, z bagnetem 1,66 m, ciężar pocisku 9,5 dag, ciężar naboju 22,3 dag, szybkość początkowa pocisku 900 m/s, donośność 2270 m, ogień skuteczny 800-1000 m, najskuteczniejszy do 400 m, szybkostrzelność ok. 10 strzałów na minutę.
W 1930 karabin ten po przekonstruowaniu otrzymał oznaczenie wz. 1891/30 i został przyjęty do uzbrojenia Armii Radzieckiej; karabiny wz. 1891/30 zaopatrzone w celowniki optyczne stanowiły broń strzelców wyborowych; zmodyfikowany karabinek Mosin kbk wz. 1938 z krótszą lufą bez bagnetu (dł. 101,5 cm, najwyższy celownik 1000 m) i wz. 1944 stosowany był w ZSRR w czasie II wojny światowej i po wojnie; karabinek wz. 1944 ma przymocowany na stałe bagnet, który może znajdować się w położeniu bojowym - przygotowany do walki wręcz i w położeniu marszowym - bagnet złożony, przylegający brzeszczotem do prawej strony łoża karabinka, ciężar 3,8 kg, dł. z otwartym bagnetem 132,2 cm, najwyższy celownik 1000 m; karabinki Mosina odznaczają się dużą prostotą, małą wrażliwością na zanieczyszczenia, niezawodnością i dobrymi własnościami balistycznymi.

[Hogg Ian, Adam Rob: Jane's. Broń strzelecka. Przewodnik encyklopedyczny. Poznań 2000:]
Mosin-Nagant rifles. Konstrukcja tego karabinu, używanego aż do II wojny światowej, powstała w 1891 roku. Broń ta została zastąpiona przez krótki karabinek M1938 oraz karabinek M1944 z dołączonym bagnetem. Kopie karabinka M1944 produkowane były w Chinach, na Węgrzech i w Polsce. Po I wojnie światowej karabiny Mosin-Nagant zostały przekalibrowane w Austrii na nabój 8 mm, a w Niemczech i w Polsce na nabój 7,92 mm. Znaczną liczbę karabinów M1891 wyprodukowano we Francji i w Stanach Zjednoczonych.
Nabój 7.62 x 54 mm R rosyjski, wymiary (dla Modelu 1938) długość całkowita 1020 mm, długość lufy 510 mm, masa 3,45 kg, przewód lufy 4 gwinty prawoskrętne, pojemność magazynka 5 naboi, produkowany w latach 1892-1950.
Oznakowanie - znak arsenału, rok i numer seryjny w górnej części komory nabojowej. Numer seryjny na zamku.

[Encyklopedia techniki wojskowej. Warszawa 1978:]
MOSIN, rosyjskie karabiny powtarzalne konstrukcji S. Mosina. Pierwszy wzór, kb. wz. 1891 (opracowany w 1890, przyjęty do uzbrojenia w 1891), jest udaną przeróbką karabinu Naganta. Jednocześnie został wykonany karabin skrócony wz. 1891. W 1930 karabin ten po przekonstruowaniu oznaczony wz. 1891/30 został przyjęty do uzbrojenia Armii Radzieckiej. Odpowiednio wykonane karabiny wz.1891/30 zaopatrzone w celowniki optyczne stanowiły broń strzelców wyborowych. Karabinek wz.1907 (ros. nazwa karabin) stanowił broń obsługi karabinów maszynowych i dział oraz żandarmerii.
Zmodyfikowany karabinek M. wz. 1938 i wz. 1944 stosowany był w ZSRR w czasie II wojny światowej i po wojnie; w karabinki te było uzbrojone również Wojsko Polskie. Karabinek wz.1944, w przeciwieństwie do karabinka wz.1938, ma przymocowany na stałe bagnet, który może znajdować się w położeniu bojowym - przygotowany do walki wręcz, i w położeniu marszowym - bagnet złożony, przylegający brzeszczotem do prawej strony łoża karabinka. Karabiny M. maja 42 części składowe, inne karabiny 60-70 i wiecej; odznaczają się dużą prostotą, małą wrażliwością na zanieczyszczenia, niezawodnością i dobrymi własnościami balistycznymi.

Mosin wz.1891/1930.
[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Kaliber 7,62 mm, ciężar broni z magazynkiem bez naboi 4,50 kg, długość broni bez bagnetu 1330 mm, długość broni z bagnetem 1660 mm, liczba naboi w magazynku 5, prędkość początkowa pocisku 865 m/s, rodzaj zamka czterotaktowy.

[Wojsko Polskie 1939-1945. Barwa i broń. Warszawa 1990:]
Karabin snajperski 7.62 mm wz.1891/1930 używany z lunetą PU, rzadziej PE.

Mosin wz. 1944.
[Wołoszański Bogusław: Encyklopedia II wojny światowej. Front. Tom 2. Warszawa 1997:]
Mosin-Nagant. Skonstruowany w 1891 r. przez pułkownika armii rosyjskiej Siergieja Mosina i Belgów braci Nagant, stał się podstawowym typem karabinu armii rosyjskiej. W czasie I wojny światowej 3 mln tych karabinów wyprodukowano w Stanach Zjednoczonych i dostarczono Rosji. W 1930 r. karabiny zmodyfikowano i pod nazwą wz. 193O/G wprowadzono do uzbrojenia Armii Czerwonej. Na ich podstawie opracowano kilka innych wersji, m.in. z celownikiem optycznym, 1938/G dla wojsk górskich, 1944/G ze składanym bagnetem.

wz. 1944/G
Kaliber 7,62 mm, długość 1016 mm, długość lufy 518 mm, ciężar 4 kg, pojemność magazynka 5 szt., prędkość początkowa pocisku 823 m/s.

"Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.", "Encyklopedia techniki wojskowej. Warszawa 1978.", "Hogg Ian, Adam Rob: Jane's. Broń strzelecka. Przewodnik encyklopedyczny. Poznań 2000.", "Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982.", "Wiedza Obronna, nr 1(120)/1983.", "Wojsko Polskie 1939-1945. Barwa i broń. Warszawa 1990.", "Wołoszański Bogusław: Encyklopedia II wojny światowej. Front. Tom 2. Warszawa 1997.",