7,62 mm × 54R wz. 1908/1930 Mosin

Nabój karabinowy. R: rimmed. Wprowadzony do uzbrojenia wraz z karabinem wz. 1891 Mosin. Powszechnie stosowany w krajach importujących broń radziecką. Jedyny na świecie nabój wojskowy z wystającą kryzą stosowany do czasów współczesnych.

POLSKA
Ludowe Wojsko Polskie: Nabój powszechnie stosowany w podstawowych modelach broni. Po wojnie produkowany w Zakładach Metalowych „Mesko”, Skarżysko-Kamienna. Stosowany w karabinach maszynowych systemu PK, PKM i UKM-2000.

• wz. 1891 : pocisk zwykły, owalny, łuska mosiężna.
• L wz. 1908 : pocisk lekki, ostrołukowy.
• D wz. 1930 : pocisk ciężki, konstrukcja Dobrzański i Smirnski.
• T-30 : pocisk smugowy, konstrukcja Riabow i Cjałow.
• B-30 : pocisk przeciwpancerny, zastąpiony przez B-32.
• B-32 : pocisk przeciwpancerno-zapalający, 1932.
• PZ : pocisk wskaźnikowo-zapalający, lata 30-te XX w.
• BS-40 : pocisk przeciwpancerno-zapalający.
• BZT : pocisk przeciwpancerno-zapalająco-smugowy.
• ŁPS : pocisk zwykły z rdzeniem stalowym, zastępował pociski L i D w latach powojennych.
• ST-M2 : zmodernizowany ŁPS, 1988.
• modernizacja B-32 : 1954, zastąpienie łuski mosiężnej bimetalową, poprawa skuteczności masy zapalającej.
• T-46M : pocisk smugowy z wolnopalną masą smugową, 1974.

Nabój scalony. Łuska ze stożkiem przejściowym i szyjką. Kryza wystająca. W okresie II wojnie światowej powszechnie zaczęto stosować łuski stalowe, platerowane tombakiem.

Masy - masa naboju 22,70-25,10 g¹⁾, masa pocisku 9,60²⁾-11,80 g, masa ładunku miotającego 3,10 g.
Wymiary - długość naboju 76,70 mm³⁾, długość pocisku 32,00 mm⁴⁾, długość łuski 53,50 mm, maksymalna średnica tułowia łuski 12,32 mm, minimalna średnica tułowia łuski 11,47 mm, średnica szyjki łuski 8,50 mm, maksymalna średnica pocisku 7,90 mm, średnica kryzy 14,40 mm.
Dane balistyczne - prędkość początkowa pocisku 870 m/s, energia początkowa pocisku 2920-4466 J.
Kryza - wystająca.
⁵⁾

• 7,62 mm wz. 1891/1930/1938/1944 Mosin, karabin powtarzalny
• 7,62 mm wz. 1910 Maxim, ciężki karabin maszynowy
• 7,62 mm wz. 1928 DP, DPM, RP-46, ręczny karabin maszynowy

1. Kupidura Przemysław, Woźniak Ryszard, Zahor Mirosław: Współczesne karabiny maszynowe. Warszawa 2003. s.148-149.
2. Gołębiewicz Witold, Matuszewski Roman, Nowakowski Tomasz: Indywidualna broń strzelecka II wojny światowej. Warszawa 2010. s.218.

…