M24 General Chaffee, czołg lekki

Okres produkcji: kwiecień 1944-czerwiec 1945, wyprodukowano: 44795 (wg. innych 4731 lub 4195).

WIELKA BRYTANIA
Przekazano 289 czołgi.

ZWIĄZEK RADZIECKI
Przekazano 2 czołgi.

Okres powojenny - użytkownicy:
Francja Norwegia Holandia Belgia Grecja Austria Portugalia Korea Laos Kambodża Tajlandia Iran Pakistan Japonia kilka państw arabskich

• T24 : prototyp.
• M24 General Chaffee : czołg lekki.

Pojazdy oparte konstrukcyjnie na czołgu M24:

• M19 : podwójnie sprężony, samobieżny zestaw przeciwlotniczy 40 mm (standaryzowany w 1945).
• M41 : samobieżna haubica 155 mm.
• M37 : samobieżna haubica 105 mm.
• T77 i T77E1 : czołg przeciwlotniczy, po jednym prototypie w lecie 1945. Uzbrojenie 6 karabinów maszynowych plot. 12,7 mm Browning M2HB.
• T18/M19 : samobieżny, automatyczny zestaw przeciwlotniczy 75 mm, prototyp w latach 1946-1948.
• T6E1 : pancerny pojazd ewakuacyjno-remontowy, prototyp na jesieni 1944.
• T5E1 : nieopancerzony pojazd ewakuacyjny, prototyp w 1945.
• T43E1 : nieopancerzony pojazd ewakuacyjny, prototyp w 1946.
• M24 : saperski pojazd torujący, prototyp w 1945. Standardowy czołg z wyposażeniem dodatkowym: dwie 12-prowadnicowe wyrzutnie T95 morskich pocisków rakietowych kal. 114 mm (4,5 cala) zamontowane po obu stronach wieży.
• M24 : czołg ze wzmocnionym uzbrojeniem przeciwlotniczym, prototyp, lipiec 1947. Dodatkowe uzbrojenie: 2 zdalnie sterowane z wnętrza czołgu km 12,7 mm Browning M2HB, umieszczonych w stałej, pancernej wieżyczce T122, zamontowanej w miejscu wieżyczki obserwacyjnej dowódcy.

W 1945 wieżę czołgu M24 wykorzystano do budowy nowego czołgu pływającego. Uzbrojenie ustawiono na kadłubie czołgu pływającego LVT(A)4.

Pancerz spawany z płyt walcowanych i odlewów (przód wieży i osłona jarzma). Na większości czołgów w czasie wojny lub po jej zakończeniu założono specjalne okucia, umożliwiające montaż lemiesza, pierwotnie T4 później doskonalszego M4. Około 2/3 czołgów wyposażono okucia z przodu i z tyłu do montażu specjalnych pontonów M20, zapewniających pływalność i wyposażonych w urządzenia sterowe. Maksymalna prędkość pływania 20 km/h.

Załoga - 5 osób.
Masy - masa bojowa 18,370 t.
Wymiary - długość całkowita 5,560 m, szerokość 3,000 m, wysokość 2,54 m (2,70 m wraz z km plot.), prześwit 0,460 m, wysokość linii ognia 1,850 m.
Uzbrojenie - 1 armata półautomatyczna 75 mm M6, stabilizowana żyroskopowo w płaszczyźnie pionowej, 2 karabiny maszynowe 7,62 mm Browning M1919A4 (łączny zapas 750 nabojów), 1 przeciwlotniczy karabin maszynowy 12,7 mm Browning M2HB (zapas 440 nabojów, 2-calowy (51 mm) miotacz granatów dymnych M3 (zapas 14 granatów), do 4 pistoletów maszynowych 11,43 mm M3 (zapas 720 nabojów) i 8 granatów ręcznych.
Kąty ostrzału armaty w płaszczyźnie poziomej 360°, w płaszczyźnie pionowej -10° ÷ +15°, napęd obrotu wieży hydrauliczny i ręczny, prędkość obrotu wieży 24°/s (pełny obrót w 15 s).
Amunicja - jednostka ognia armaty 48 nabojów.
Przyrządy celownicze i obserwacyjne - celownik teleskopowy M17G, 6 stałych peryskopów w wieżyczce obserwacyjnej, 3 peryskopy obrotowe M6, stały peryskop celowniczego M4A1 połączony z celownikiem panoramicznym armaty M38A2.
Opancerzenie - kadłub: przód 25 mm / 45-60°, boki 19-25 mm / 12°, tył 19 mm / 0-42°, dno 10-13 mm, strop 13 mm; wieża: przód 38 mm / 0-60°, boki 25 mm / 0-25°, tył 25 mm / 0-25°, strop 13 mm.
Napęd - dwa rzędowe silniki benzynowe Cadillac 44T24 8 cylindrowe w układzie V (kąt rozwarcia 90°), maksymalna moc łączna 162 kW (220 KM) przy 3400 obr/min (maksymalnie 4000 obr/min), pojemność 7670 cm³; średnica cylindra 89 mm, skok tłoka 114 mm, stopień sprężania 7:1, chłodzenie cieczą.
Paliwo - benzyna o liczbie oktanowej 80, zapas paliwa 416 l, zużycie paliwa 275 l/100 km.
Układ napędowy - przekładnie automatyczne Hydramatic, przekładnia zbierająca Synchromesh, 8 biegów w przód i 4 do tyłu, przekładnia główna Herringbone i sterujący podwójny mechanizm różnicowy.
Podwozie - z każdej strony 5 podwójnych kół jezdnych (650×115 mm) z bandażami gumowymi zawieszonych niezależnie na drążkach skrętnych, przy 1, 2, 4 i 5 kole olejowe amortyzatory ugięcia, 3 rolki powrotne gąsienicy z każdej strony, koła napędowe z przodu, napinające z tyłu, gąsienice T72 drobnoogniwowe, metalowe, jednogrzebieniowe o szerokości 406 mm i długości oporowej 2850 mm z 75 ogniwami w każdej taśmie.
Instalacja elektryczna - napięcie 24V, 4 akumulatory 6V połączone szeregowe, prądnica 24V napędzana taśmowo od silnika.
Osiągi - moc jednostkowa 8,9 kW/t (11,9 KM/t), prędkość maksymalna na drodze 56 km/h, prędkość maksymalna w terenie 25-40 km/h, prędkość maksymalna na stoku o nachyleniu 5° 18 km/h, maksymalny zasięg po drogach 161 km, minimalny promień skrętu 14 m.
Pokonywane przeszkody - nacisk jednostkowy 0,79 kg/cm², wzniesienia o nachyleniu 30°, rowy o szerokości 2,44 m, przeszkody wodne o głębokości 1,0 m, ściany pionowe o wysokości 0,91 m.
Łączność - radiostacja SCR508 wraz z czołgowym telefonem wewnętrznym o 5 połączeniach, zestaw flag sygnałowych M238 i zestaw płacht sygnałowych AP50A.
Czołgi dowódcze dodatkowo radiostacja SCR506 i rakietnica M4 z zestawami flar M17, M18, M19, M21.
¹⁾

• M19, samobieżne działo przeciwlotnicze

1. Trewhitt Philip: Opancerzone wozy bojowe. Warszawa 2000. s.32.
2. Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.
3. Zasieczny Andrzej: Czołgi II wojny światowej. Warszawa 2005. s.61-6.
4. Nowa Technika Wojskowa.

…