(właśc. Abwehr), organ wywiadu i kontrwywiadu dowództwa niemieckich sił zbrojnych, utworzony 1925; od 1935 organ hitlerowskiego Wehrmachtu; uczestniczył w przygotowaniu i realizacji jego zaborczych planów wojennych; 1944 wcielony do RSHA; szefem 1935-1944 W. Canaris.1)
(Reichssicherheitshauptamt, RSHA), centrala policji bezpieczeństwa III Rzeszy i wywiadu politycznego partii hitlerowskiej; utworzony 1939 z połączenia Głównego Urzędu SD z Głównym Urzędem Policji Bezpieczeństwa (kierującym od 1936 gestapo i kripo); jako urząd kierujący zbrodniczymi organizacjami w III Rzeszy, równocześnie odpowiedzialny za ich działanie oraz za zbrodnie wojenne popełnione w czasie II wojny światowej.2)
(Sicherheitsdienst des Reichsführers SS, Służba Bezpieczeństwa Przywódcy SS), wywiad polityczny NSDAP, zorganizowany 1931 w ramach SS (nazwa SD od 1933); umacniała system faszystowski w Niemczech; od 1939 w RSHA; współdziałał w zbrodniach hitlerowskich; uznana przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze za organizację przestępczą.3)
(Geheime Stootspolizei), policja polityczna III Rzeszy, utworzona 1933; główny organ przymusu państwa hitlerowskiego; realizowało politykę terroru i zagłady w krajach okupowanych; związane z SS; od 1939 podlegało RSHA; w procesie norymberskim uznane za organizację przestępczą winną zbrodni ludobójstwa i zbrodni wojennych.4)
(Die Schutzstaffeln der Nationalistichen Deutschen Arbeitepartei, Sztafety Ochronne NSDAP), sformowane 1923, pełniły funkcje policji wewnątrzpartyjnej i wywiadu politycznego; po 1934 samodzielna organizacja członkowska NSDAP; 1934-39 rozbudowa formacji militarnych SS (od 1940 siły zbrojne SS), przejęcie od SA obsady obozów koncentracyjnych i opanowanie policji niemieckiej; kierownicza rola w hitlerowskim aparacie na terenach okupowanych, współdziałał w eksterminacji narodów podbitych; najbardziej zbrodnicza organizacja hitlerowska; przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze uznana za organizację przestępczą.5)
…