7,62 mm wz. 1928 DP, DPM, RP-46

Ręczny karabin maszynowy. ¹⁾

1. Siudalski, Stefan Jerzy - zdjęcia.

…

7,62 mm wz.1928 DP (Diegtiariow piechotnyj) : ręczny karabin maszynowy.
DT (Diegtiariow tankowoj) : karabin czołgowy.
DA (Diegtiariow awiacjonnyj) : karabin lotniczy.
DA-2 : karabin lotniczy, podwójnie sprężony.
7,62 mm DPM (Diegtiariow piechotnyj modernizowannyj) : ręczny karabin maszynowy.
DTM (Diegtiariow tankowoj modernizowannyj) : czołgowy karabin maszynowy.
7,62 mm RP-46 (rucznoj puliemiot) : ręczny karabin maszynowy.

7,62 mm wz.1928 DP.
[Torecki Stanisław: Broń i amunicja strzelecka ludowego Wojska Polskiego. Warszawa 1985. s.201-202:]
7,62 mm ręczny karabin maszynowy wz. 1928 (DP).
Ręczny karabin maszynowy wz.1928, opracowany został w Związku Radzieckim w latach 20-tych przez W.A. Diegtiariewa. Był jedynym wzorem w tej klasie broni, jakim dysponowała piechota ludowego Wojska Polskiego od 1943 do końca wojny. Występował on w uzbrojeniu Wojska Polskiego jeszcze przez szereg lat powojennych. Była to broń samoczynna, strzelająca typową amunicją karabinową. Zasilanie rkm-u odbywało się z szybkowymiennego magazynka o stosunkowo dużej pojemności i dość oryginalnej konstrukcji.
Charakterystyki balistyczne i inne właściwości bojowe rkm-u w pełni satysfakcjonowały wymagania pola walki okresu międzywojennego i II wojny światowej dla tego rodzaju broni. Konstrukcja Diegtiariewa należała przy tym do najbardziej udanych w skali światowej, zarówno pod względem prostoty rozwiązań i pewności działania jak i skuteczności ogniowej i manewrowości.
Ze względu na charakterystyki masowo-geometryczne i właściwości bojowe, rkm DP stanowił integralną część uzbrojenia strzeleckiego drużyny piechoty, wspierając je skutecznie zarówno w natarciu jak i w obronie. Była to broń zespołowa, obsługiwana przez celowniczego, prowadzącego strzelanie i amunicyjnego, wykonującego czynności pomocnicze. Skrótowe oznaczenie rkm-u DP wywodziło się od jego radzieckiej nazwy Diegtiariewa piechotnyj.
Automatyczne działanie mechanizmów przeładowania rkm-u oparte jest na odprowadzeniu gazów prochowych przez boczny otwór w ściance lufy. Mechanizm spustowy umożliwiał strzelanie tylko ogniem ciągłym (seriami).
Masa 8,4 kg, długość 1270 mm, długość lufy 605 mm, pojemność magazynka 47, szybkostrzelność teoretyczna 600 strz./min., szybkostrzelność praktyczna 80 strz./min., prędkość początkowa pocisku 840 m/s, energia początkowa pocisku 3,38 J/kg.

[Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982 s.68:]
DP - ręczny karabin maszynowy kalibru 7,62 mm, konstrukcji W. Diegtiariowa, wprowadzony do uzbrojenia Armii Radzieckiej w okresie międzywojennym. Używany był przez Wojsko Polskie w okresie II wojny światowej i w okresie powojennym. Bardzo udana konstrukcja, stanowiąca również do opracowania szeregu innych wzorów broni: karabin czołgowy DT, lotniczy DA, przeciwlotniczy DSzK i inne. Działa na zasadzie odprowadzenia gazów prochowych przez boczny otwór w ściance lufy. Ryglowanie przez rozchylanie dwu symetrycznych rygli w płaszczyźnie poziomej. Masa 8,4 kg, prędkość początkowa pocisku 840 m/s, pojemność magazynka (dyskowego) umieszczonego u góry) 47 naboi.

[Żołnierz Polski - Broń ludowego WP (1943-1945): Ręczny karabin maszynowy:]
Ręczny karabin maszynowy.
Ręczny karabin maszynowy (RKM) systemu Diegtiariewa, kal. - 7,62 mm, gwintowany, chłodzony powietrzem, z charakterystycznym magazynkiem - dyskiem był na wyposażeniu wszystkich pododdziałów piechoty, stanowiąc podstawową broń maszynową drużyny strzeleckiej. Obsługa - 2 ludzi: celowniczy i amunicyjny.
Podstawowe dane taktyczno-techniczne: szybkość początkowa kuli - 840 m/sek., szybkostrzelność teoretyczna - 600 strzałów na min., praktyczna - 80 strzałów na min., skuteczny ogień - do 800 m (do celów powietrznych 500 m), ciężar - bez magazynka - 8,5 kg, waga magazynka z nabojami - 2,85 kg, długość 1266 mm.

[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Kaliber 7,62 mm, ciężar broni z magazynkiem bez naboi 8,4 kg, długość broni 1266 mm, liczba naboi w magazynku 47, prędkość początkowa pocisku 840 m/s, szybkostrzelność teoretyczna 600 strz./min. Uwagi o działaniu broni: odprowadzenie części gazów z przewodu lufy; magazynek; ogień tylko ciągły.

[Gazety Wojenne. Nr 51. s.1011:]
Ręczny karabin maszynowy wz. 1928 DP, konstrukcji Diegtiarewa. Typowy rkm drużyny piechoty, jego warianty były montowane również na wozach bojowych i samolotach.
Kaliber 7,62 mm, ciężar 8,4 kg, długość 1266 mm, pojemność magazynka 47 naboi, szybkostrzelność praktyczna 80 strzałów/min., szybkość początkowa pocisku 840 m/s.

7,62 mm DPM.
[Torecki Stanisław: Broń i amunicja strzelecka ludowego Wojska Polskiego. Warszawa 1985. s.208:]
Na podstawie bogatych doświadczeń eksploatacyjnych podczas II wojny światowej rkm Diegtiariewa wz.1928 został częściowo zmieniony. Nowa jego wersja, która pojawiła się w końcowej fazie wojny, otrzymała radzieckie oznaczenie DPM (Diegtiariewa piechotnyj modiernirizowannyj). Wprowadzone zmiany modernizacyjne nie dotyczyły amunicji oraz nie zmieniały w istotny sposób ani zasady działania, ani podstawowych właściwości bojowych broni. Były to właściwie drobne usprawnienia, zwiększające przede wszystkim żywotność niektórych części oraz dogodność obsługi, a częściowo tylko poprawiając celność rkm-u.

[Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982 s.68-69:]
DMP - ręczny karabin maszynowy kalibru 7,62 mm, konstrukcji radzieckiej, używany również przez Wojsko Polskie w okresie powojennym. Jest zmodernizowaną wersją rkm-u DP, polegająca głównie na przeniesieniu do tyłu sprężyny powrotnej, zastąpieniu bezpiecznika automatycznego nastawnym, wzmocnieniu części, wprowadzeniu chwytu pistoletowego i zmianie kształtu kolby. W podobny sposób zmieniona konstrukcja czołgowego karabinu maszynowego DT otrzymała nazwę DTM. Podstawowe dane taktyczno-techniczne - jak rkm DP.

7,62 mm DT.
[Torecki Stanisław: Broń i amunicja strzelecka ludowego Wojska Polskiego. Warszawa 1985. s. 210-211:]
Czołgowe wersje ręcznego karabinu maszynowego Diegtiariewa powstały w Związku Radzieckim w wyniku odpowiedniej adaptacji rkm-u piechoty wz.1928. Zachowany został przy tym podstawowy układ konstrukcyjny broni, a wprowadzone zmiany miały na celu przede wszystkim umożliwienie zainstalowania i użycia rkm-u w czołgach oraz w innych pojazdach opancerzonych. Rkm DT opracowany został wkrótce po rkm-ie DP i był na nim wzorowany. Otrzymał on oznaczenie DT (Diegtiariewa tankowyj). Od pierwowzoru podstawowego (DP) odróżniał się głównie budową elementów zewnętrznych, związanych z odmiennymi warunkami użycia. Lufa karabinu czołgowego DT nie miała tłumika płomieni i osłony zewnętrznej. Kolba została zastąpiona wysuwaną kolbą metalową, składającą się z dwóch płaskowników oraz stopki z poduszką. Do tylca przymocowany był chwyt pistoletowy. Do umocowania broni w pojazdach zastosowano jarzmo kuliste, umożliwiające naprowadzenie karabinu na cel przez jego obrót w ograniczonym przedziale kątowym (20^o-30^o w pionie i ą30^o w poziomie.
Do zasilania broni zastosowano magazynek o pojemności powiększonej do 63 nabojów z trójwarstwowym ich ułożeniu. Do okna wylotowego w komorze zamkowej dołączany był worek wychwytujący wyrzucane łuski.
Wymontowany z pojazdu karabin DT mógł być używany podobnie jak rkm piechoty. W tym celu dołączono do broni przewożony oddzielnie dwójnóg. Budowa i działanie podstawowych mechanizmów broni pozostały takie same, jak w rkm-ie DP.

7,62 mm DTM.
[Torecki Stanisław: Broń i amunicja strzelecka ludowego Wojska Polskiego. Warszawa 1985. s.211:]
Pod koniec wojny czołgowy karabin DT został częściowo zmodernizowany. Nowa jego wersja oznaczona została DTM (Diegtiariewa tankowyj modiernizirowannyj). Wprowadzone zmiany modernizacyjne polegały głównie na umieszczeniu sprężyny powrotno uderzeniowej z tyłu suwadła i wzmocnieniu niektórych części broni, podobnie jak w rkm-ie DPM.

7,62 mm RP-46.
[Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982 s.218:]
RP-46 - ręczny karabin maszynowy kalibru 7,62 mm, konstrukcji radzieckiej. Opracowany został w końcu II wojny światowej jako modernizacja rkm-u DP, polegająca głównie na wprowadzeniu mechanizmu zasilania taśmowego, w miejsce dyskowego magazynka. Masa karabinu 10 kg, długość 1170 mm, pojemność taśmy 250 nabojów, szybkostrzelność teoretyczna 600, praktyczna 150 strzałów/min.

"Anusiewicz Marian, Czarnogórski Czesław: Ludowe Wojsko Polskie. Historia i dzień dzisiejszy. Warszawa 1973.", "Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.", "Gazety Wojenne.", "Maksymowicz Roman: Ręczny karabin maszynowy DP. Warszawa 1971. TBiU 11.", "Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982.", "Torecki Stanisław: Broń i amunicja strzelecka ludowego Wojska Polskiego. Warszawa 1985.", "Żołnierz Polski - Broń ludowego WP (1943-1945): Ręczny karabin maszynowy.",