encyklopedia broni

PWS-10

typ, wersja PWS-10M1
załoga 1 osoba
napęd 1x450 KM
rozpiętość 10,50 m
długość 7,70 m
wysokość 2,90 m
pow. nośna 18,25 m²
masa ~1120 kg własna
prędkość 240 km/h
pułap 5900 m praktyczny
zasięg 420 km maksymalny
uzbrojenie 2 km 7,92
inne brak

PAŃSTWA (1939-1945):
» Czechosłowacja
» Francja
» Japonia
» Niemcy
» Polska
» 1. broń strzelecka (Polska)
» 2. artyleria (Polska)
» 3. wozy bojowe (Polska)
» 4. samoloty (Polska)
» 5. okręty (Polska)
» 6. inne uzbrojenie (Polska)
» Stany Zjednoczone
» Wielka Brytania
» Włochy
» Związek Radziecki
» inne kraje

RODZAJE BRONI I UZBROJENIA:
» broń strzelecka
» artyleria
» wozy bojowe
» samoloty
» Albania, samoloty
» Argentyna, samoloty
» Australia, samoloty
» Austria, samoloty
» Belgia, samoloty
» Brazylia, samoloty
» Bułgaria, samoloty
» Chile, samoloty
» Czechosłowacja, samoloty
» Dania, samoloty
» Finlandia, samoloty
» Francja, samoloty
» Grecja, samoloty
» Hiszpania, samoloty
» Holandia, samoloty
» Japonia, samoloty
» Jugosławia, samoloty
» Kanada, samoloty
» Niemcy, samoloty
» Norwegia, samoloty
» Polska, samoloty
» Rumunia, samoloty
» Stany Zjednoczone, samoloty
» Syjam, samoloty
» Szwajcaria, samoloty
» Szwecja, samoloty
» Turcja, samoloty
» Węgry, samoloty
» Wielka Brytania, samoloty
» Włochy, samoloty
» Związek Radziecki, samoloty
» okręty
» inne uzbrojenie

ARTYKUŁY I UZUPEŁNIENIA:
» teksty o II wojnie światowej
» muzea, skanseny, pomniki
» galeria zdjęć broni i uzbrojenia

MENU - NAWIGACJA:
» strona główna


Strony: I wojna światowa, kalendarz, katalog monet, portal prywatny, seriale telewizyjne, web 2.0.




Porada: Przy wyższych rozdzielczościach ekranu zastosuj skrót klawiszowy "Ctrl" + "+" (Ctrl i plus) aby powiększyć wyświetlaną stronę. "Ctrl" + "-" (Ctrl i minus) pomniejsza. Aby przywrócić domyślne parametry wyświetlania zastosuj skrót "Ctrl" + "0" (Ctrl i zero).

Polska

PWS-10

samolot myśliwski

II wojna światowa 1939-1945, → samoloty, Polska

PWS-10

Samolot myśliwski.

Powstanie i produkcja

1)Samolot został skonstruowany przez inż. Aleksandra Grzędzielskiego i inż. Augusta Zdaniewskiego, jako alternatywa dla konkurencyjnego PZL P-1. Pierwszy prototyp został oblatany w marcu 1930 roku przez Franciszka Rutkowskiego. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1931 roku i zakończono ją na przełomie lutego i marca 1932 roku. Wyprodukowano 80 samolotów, z tego: 2 prototypy pod oznaczeniem PWS-10/I i PWS-10/II (później zostały doprowadzone do standardu seryjnego), 78 egzemplarzy wersji seryjnej PWS-10M1. Dalszym rozwinięciem tej konstrukcji był samolot PWS-15, zbudowany w 1 egzemplarzu.

Użytkownicy

POLSKA
Zamówiono 80 samolotów (razem z prototypami), do końca 1931 roku przejęto około 60 egzemplarzy, a resztę w I kwartale 1932 roku. W 1932 roku w samoloty te przezbrojono eskadry myśliwskie 3. i 4. Pułku Lotniczego (131., 132., 141 i 142.), a w roku następnym przezbrojono 112. eskadrę myśliwską z 1. Pułku Lotniczego i sformowano nowe eskadry: 114. w 1. Pułku, 131 w 3 Pułku i 141. w 4 Pułku. W 1934 roku w 113. eskadrze nocnych myśliwców utworzono klucz tych samolotów, trafiły też do szkół lotniczych. Od wiosny 1933 roku zaczęto je przesuwać do szkolnictwa i nowo formowanych eskadr, by w 1935 roku zupełnie zniknąć z jednostek I linii. W listopadzie 1936 roku sprzedano 20 egzemplarzy do nacjonalistom hiszpańskim (pośrednikiem była Portugalia). Od 1938 roku używane tylko przez Szkołę Wyższego pilotażu w Ułężu oraz CWL-1 w Dęblinie. Do wybuchu wojny w obu szkołach dotrwało ich kilkanaście.

HISZPANIA (NACJONALIŚCI)
W listopadzie 1936 roku za pośrednictwem Portugalii (która była oficjalnym odbiorcą) zakupili 20 samolotów PWS-10. Po wyładowaniu skrzyń z samolotami w Porto przewieziono je koleją do Leon gdzie nastąpił montaż maszyn. Pierwszy został zmontowany 31.grudnia 1936 roku, a następne do połowy stycznia 1937 roku. Przeznaczono je do szkolenia myśliwskiego w szkole lotniczej w Copero koło Sewilli, a w 1938 roku 11 ocalałych samolotów przesunięto do szkoły Myśliwskiej w Jerez de la Frontera. Skasowane zostały w połowie 1939 roku.

NIEMCY
Na lotniskach w Dęblinie i Ułężu zdobyli kilka sztuk w stanie uszkodzonym, prawdopodobnie zostały złomowane.

ZWIĄZEK RADZIECKI
Rosjanie zdobyli co najmniej dwa egzemplarze w stanie uszkodzonym, brak informacji o ich dalszym losie.

Zastosowanie operacyjne

POLSKA
10 maszyn użyto w trakcie kampanii wrześniowej w składzie Eskadry Szkoły Wyższego Pilotażu Ułęż, ponieważ osiągi samolotów wykluczały walkę, używano ich do patrolowania, a najpoważniejszym zadaniem było poszukiwanie w dniu 6. września 1939 roku wodnosamolotu CANT Z-506B Airone w czasie jego ewakuacji na Jezioro Siemień. Dwa dalsze samoloty tego używał bojowo w dniach 18.-20. września 1939 roku I. pluton Eskadry Ćwiczebnej Obserwatorów SPL w Dęblinie wykonując loty rozpoznawcze w rejonie Łucka.

Wersje i odmiany

  • PWS-10/I : prototyp.
  • PWS-10/II : prototyp.
  • PWS-10M1 : wersja seryjna.
  • PWS-15 : rozwinięcie konstrukcji PWS-10M1, 1 egzemplarz.

Konstrukcja

Jednosilnikowy, jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) o konstrukcji mieszanej z podwoziem klasycznym, stałym.

Dane taktyczno-techniczne

PWS-10M1

Załoga - 1 osoba.
Wymiary - rozpiętość 10,50 m, długość 7,70 m, wysokość 2,90 m, powierzchnia nośna 18,25 m².
Masy - masa własna ~1120 kg, masa całkowita ~1500 kg.
Zespół napędowy - 12-cylindrowy silnik rzędowy w układzie W, chłodzony cieczą Lorraine Dietrich 12Eb o mocy 450 KM, śmigło dwułopatowe, drewniane, Szomański.
Paliwo - zapas paliwa 280 litrów.
Osiągi - prędkość maksymalna 240 km/h, prędkość przelotowa 215 km/h, pułap praktyczny 5900 m, zasięg maksymalny 420 km, rozbieg 95 m, dobieg 80 m.
Uzbrojenie - 2×7,92 mm Vickers wz.09/18 lub Vickers wz.E (w kadłubie), amunicja 2×500.
2)

Dane w układzie tabelarycznym3)

PWS-10/I PWS-10M1
Układ jednosilnikowy, jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) o konstrukcji mieszanej z podwoziem klasycznym, stałym
Wymiary rozpiętość 10,50 m
długość 7,70 m
wysokość 2,90 m
powierzchnia nośna 18,25 m²
Masy własna 1080 kg ~1120 kg
całkowita 1461 kg ~1500 kg
Napęd rodzaj 12-cylindrowy silnik rzędowy w układzie W, chłodzony cieczą
typ silnika Lorraine Dietrich 12Eb
moc 450 KM
śmigło dwułopatowe, drewniane, Szomański
zapas paliwa 280 litrów
Prędkości maksymalna 241,5 km/h 240 km/h
przelotowa 215 km/h
wznoszenia 10,5 m/s przy ziemi
Czas wznoszenia na 1000 m 1 min 45 sek
Pułap praktyczny 6125 m 5900 m
Zasięg maksymalny 480 km 420 km
Rozbieg 95 m
Dobieg 80 m
Uzbrojenie strzeleckie: karabiny maszynowe 2×7,92 mm Vickers wz.09/18 lub Vickers wz.E (w kadłubie)
amunicja 2×500

Opracowanie własne4) na podstawie:

  • Chwałczyk T. Glass A. Samoloty PWS. Seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warszawa 1990.
  • Domański J. Samolot myśliwski PWS-10. Seria: Skrzydła Niepodległej druk w: Żołnierz Polski nr ??.
  • Glass A. Polskie konstrukcje lotnicze 1893 - 1939. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warszawa 1976.
  • Morgała A. Polskie samoloty wojskowe 1918 - 1939. Wydawnictwo MON Warszawa 1972.
  • Morgała A. Samoloty myśliwskie w lotnictwie polskim. Seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski nr 4 Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warszawa 1979.
  • Morgała A. Samoloty wojskowe w Polsce 1924 - 1939. Dom Wydawniczy Bellona Warszawa 2003.
  • Pawlak J. Polskie eskadry w Wojnie Obronnej. Wrzesień 1939. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warszawa 1991.
  • Pawlak J. Polskie eskadry w latach 1918 - 1939. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Warszawa 1989.
  • Syga T. Samolot myśliwski PWS-10. Seria: Typy Broni i Uzbrojenia nr 157. Wydawnictwo Bellona Warszawa 1994.

Ekspozycja

  • Nie zachował się żaden egzemplarz samolotu.

Literatura i źródła

  1. Tustira Dariusz - opracowanie własne.

Edycja

Tustira Dariusz - opracowanie własne

Przypisy

1) , 2) , 3) , 4)
Tustira Dariusz.




VIDEO-GALERIA

© 1998-2024, Jurek
Strona może używać informacji przechowywanych w pikach cookies w celach identyfikacji sesji użytkownika, analizy statystycznej oraz przechowywania informacji o logowaniu i korzystaniu z zastrzeżonych zasobów. Pliki cookies mogą stosować zewnętrzne systemy rekamowe zamieszczone na stronie. Rodzaj informacji przechowywanych w tych plikach możliwy jest do analizy przez ich podgląd w przeglądarce internetowej. Jeżeli zasady funkcjonowania pików tego typu może narazić Twoją prywatność możesz wyłączyć zapisywanie tych plików na dysku w ustawieniach przeglądarki, użyć dodatkowych programów i skryptów blokujących te pliki lub zrezygnować z korzystania z tego serwisu. Sposób podglądu, edycji i usuwania cookies zależny jest od rodzaju przeglądarki - zapoznaj się z funkcjonowaniem tych opcji lub poproś o pomoc twórcę programu.