typ, wersja | PWS-10M1 |
załoga | 1 osoba |
napęd | 1x450 KM |
rozpiętość | 10,50 m |
długość | 7,70 m |
wysokość | 2,90 m |
pow. nośna | 18,25 m² |
masa | ~1120 kg własna |
prędkość | 240 km/h |
pułap | 5900 m praktyczny |
zasięg | 420 km maksymalny |
uzbrojenie | 2 km 7,92 |
inne | brak |
Samolot myśliwski.
1)Samolot został skonstruowany przez inż. Aleksandra Grzędzielskiego i inż. Augusta Zdaniewskiego, jako alternatywa dla konkurencyjnego PZL P-1. Pierwszy prototyp został oblatany w marcu 1930 roku przez Franciszka Rutkowskiego. Produkcję seryjną rozpoczęto w marcu 1931 roku i zakończono ją na przełomie lutego i marca 1932 roku. Wyprodukowano 80 samolotów, z tego: 2 prototypy pod oznaczeniem PWS-10/I i PWS-10/II (później zostały doprowadzone do standardu seryjnego), 78 egzemplarzy wersji seryjnej PWS-10M1. Dalszym rozwinięciem tej konstrukcji był samolot PWS-15, zbudowany w 1 egzemplarzu.
POLSKA
Zamówiono 80 samolotów (razem z prototypami), do końca 1931 roku przejęto około 60 egzemplarzy, a resztę w I kwartale 1932 roku. W 1932 roku w samoloty te przezbrojono eskadry myśliwskie 3. i 4. Pułku Lotniczego (131., 132., 141 i 142.), a w roku następnym przezbrojono 112. eskadrę myśliwską z 1. Pułku Lotniczego i sformowano nowe eskadry: 114. w 1. Pułku, 131 w 3 Pułku i 141. w 4 Pułku. W 1934 roku w 113. eskadrze nocnych myśliwców utworzono klucz tych samolotów, trafiły też do szkół lotniczych. Od wiosny 1933 roku zaczęto je przesuwać do
szkolnictwa i nowo formowanych eskadr, by w 1935 roku zupełnie zniknąć z jednostek I linii. W listopadzie 1936 roku sprzedano 20 egzemplarzy do nacjonalistom hiszpańskim (pośrednikiem była Portugalia). Od 1938 roku używane tylko przez Szkołę Wyższego pilotażu w Ułężu oraz CWL-1 w Dęblinie. Do wybuchu wojny w obu szkołach dotrwało ich kilkanaście.
HISZPANIA (NACJONALIŚCI)
W listopadzie 1936 roku za pośrednictwem Portugalii (która była oficjalnym odbiorcą) zakupili 20 samolotów PWS-10. Po wyładowaniu skrzyń z samolotami w Porto przewieziono je koleją do Leon gdzie nastąpił montaż maszyn. Pierwszy został zmontowany 31.grudnia 1936 roku, a następne do połowy stycznia 1937 roku. Przeznaczono je do szkolenia myśliwskiego w szkole lotniczej w Copero koło Sewilli, a w 1938 roku 11 ocalałych samolotów przesunięto do szkoły Myśliwskiej w Jerez de la Frontera. Skasowane zostały w połowie 1939 roku.
NIEMCY
Na lotniskach w Dęblinie i Ułężu zdobyli kilka sztuk w stanie uszkodzonym, prawdopodobnie zostały złomowane.
ZWIĄZEK RADZIECKI
Rosjanie zdobyli co najmniej dwa egzemplarze w stanie uszkodzonym, brak informacji o ich dalszym losie.
POLSKA
10 maszyn użyto w trakcie kampanii wrześniowej w składzie Eskadry Szkoły Wyższego Pilotażu Ułęż, ponieważ osiągi samolotów wykluczały walkę, używano ich do patrolowania, a najpoważniejszym zadaniem było poszukiwanie w dniu 6. września 1939 roku wodnosamolotu CANT Z-506B Airone w czasie jego ewakuacji na Jezioro Siemień. Dwa dalsze samoloty tego używał bojowo w dniach 18.-20. września 1939 roku I. pluton Eskadry Ćwiczebnej Obserwatorów SPL w Dęblinie wykonując loty rozpoznawcze w rejonie Łucka.
Jednosilnikowy, jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) o konstrukcji mieszanej z podwoziem klasycznym, stałym.
Załoga - 1 osoba.
Wymiary - rozpiętość 10,50 m, długość 7,70 m, wysokość 2,90 m, powierzchnia nośna 18,25 m².
Masy - masa własna ~1120 kg, masa całkowita ~1500 kg.
Zespół napędowy - 12-cylindrowy silnik rzędowy w układzie W, chłodzony cieczą Lorraine Dietrich 12Eb o mocy 450 KM, śmigło dwułopatowe, drewniane, Szomański.
Paliwo - zapas paliwa 280 litrów.
Osiągi - prędkość maksymalna 240 km/h, prędkość przelotowa 215 km/h, pułap praktyczny 5900 m, zasięg maksymalny 420 km, rozbieg 95 m, dobieg 80 m.
Uzbrojenie - 2×7,92 mm Vickers wz.09/18 lub Vickers wz.E (w kadłubie), amunicja 2×500.
2)
Dane w układzie tabelarycznym3)
PWS-10/I | PWS-10M1 | ||
---|---|---|---|
Układ | jednosilnikowy, jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) o konstrukcji mieszanej z podwoziem klasycznym, stałym | ||
Wymiary | rozpiętość | 10,50 m | |
długość | 7,70 m | ||
wysokość | 2,90 m | ||
powierzchnia nośna | 18,25 m² | ||
Masy | własna | 1080 kg | ~1120 kg |
całkowita | 1461 kg | ~1500 kg | |
Napęd | rodzaj | 12-cylindrowy silnik rzędowy w układzie W, chłodzony cieczą | |
typ silnika | Lorraine Dietrich 12Eb | ||
moc | 450 KM | ||
śmigło | dwułopatowe, drewniane, Szomański | ||
zapas paliwa | 280 litrów | ||
Prędkości | maksymalna | 241,5 km/h | 240 km/h |
przelotowa | 215 km/h | ||
wznoszenia | 10,5 m/s przy ziemi | • | |
Czas | wznoszenia na 1000 m | 1 min 45 sek | • |
Pułap | praktyczny | 6125 m | 5900 m |
Zasięg | maksymalny | 480 km | 420 km |
Rozbieg | 95 m | ||
Dobieg | 80 m | ||
Uzbrojenie | strzeleckie: karabiny maszynowe | 2×7,92 mm Vickers wz.09/18 lub Vickers wz.E (w kadłubie) | |
amunicja | 2×500 |
Opracowanie własne4) na podstawie:
Tustira Dariusz - opracowanie własne