PzKpfw II (SdKfz 121)

Czołg lekki.

• PzKpfw II Ausf. a1 (SdKfz 121) : wcześniejsze oznaczenie 2 cm MG Panzerwagen, 5 serii - łącznie 300 egzemlarzy.
• PzKpfw II Ausf. a2
• PzKpfw II Ausf. a3
• PzKpfw II Ausf. b
• PzKpfw II Ausf. c
• PzKpfw II Ausf. A : 100 egzemplarzy 1937.
• PzKpfw II Ausf. B : 200 egzemplarzy, uproszczenie konstrukcji Ausf. A.
• PzKpfw II Ausf. C : 100 egzemplarzy 1939-1940.
• PzKpfw II Ausf. D : czołg szybki (Schnellkampfwagen), 80 egzemplarzy.
• PzKpfw II Ausf. E : wzmocnione zawieszenie, 143 egzemplarze.
• PzKpfw II Ausf. F : kadłub nowej konstrukcji, 532 egzemplarze.
• PzKpfw II Ausf. G, VK 901 : 12 prototypów.
• VK 903, VK 1301 : prototypy, rozwinięcie wersji G.

• PzKpfw II n.A. (neue Art - nowy typ), VK 1601 : prototyp czołgu piechoty.
• PzKpfw II Ausf.J : seryjne n.A., 22 egzemplarze.

• PzKpfw II (F) (SdFfz 122) Flamingo : czołg specjalny (Flammpanzer II).

Pojazdy na podwoziu czołgu:

• 15 cm sIG auf Gw II Sturmpanzer II : działo samobieżne.

• The Tank Museum: Bovington, Dorset, BH20 6JG, Wielka Brytania [mapa → N50.6950 W002.2423]

• PzKpfw II Ausf. L Luchs (SdKfz 123), czołg lekki
• 10,5 cm leFH 18/2 auf Gw II Wespe (SdKfz 124), haubica samobieżna
• 7,5/7,62 cm PaK auf Gw II Marder II (SdKfz 131/132), działo samobieżne

1. Stienen J. - zdjęcia, via Osiński Albert.

…

PzKpfw II.
[Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975:]
Produkcja w latach 1935-1943, liczba wyprodukowanych pojazdów 1 835, ciężar 7,6 - 9,5 t, załoga 2, pancerz 5-35 mm, moc silnika 140-180 KM, prędkość 40 km/h, zasięg 150-180 km, uzbrojenie: 1 działko 20 mm, 1 km 7,92 mm, uwagi: 13 wersji; pierwsze odmiany pancerz 14,5 mm, silnik 140 kM; w 1939 drugi zasadniczy czołg dywizji pancernych.

[Trewhitt Philip: Opancerzone wozy bojowe. Warszawa 2000. s. 22:]
Czołg lekki Panzer II. Pierwszy model seryjny czołgu PzKpfw II - Ausf A - powstał w 1935 r. Do 1941 r. produkowano egzemplarze wersji Ausf B, C, D, E i F - stopniowo zwiększając grubość pancerza i dokonując innych ulepszeń. Czołg Pz II stanowił podstawę niemieckich sił pancernych podczas kampanii w Polsce i we Francji - w pierwszej linii znajdowało się wówczas ok. 1000 wozów bojowych tego typu. W chwili ataku na ZSRR w 1941 r. bły już przestarzałe i powierzano im głównie zadania rozpoznawcze. Na bazie PzKpfw II powstał projekt wersji pływającej (przewidzianej do desantu na Wielką Brytanię) oraz czołg - miotacz ognia Flammpanzer II.
Kraj produkcji - Niemcy, załoga 3, masa 10 000 kg, wymiary - długość 4,64 m, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m, zasięg 200 km, opancerzenie w wersji Ausf F 20-35 mm, napęd - 6-cylindrowy silnik benzynowy typu Maybach o mocy 104 kW (140 KM), osiągi - prędkość maksymalna 55 km/godz., pokonywanie przeszkód wodnych o głębokości do 0,85 m, zapór wodnych o wysokości do 0,42 m, rowów o szerokości do 1,75 m.

PzKpfw II Ausf a1.
[...:]
Zakłady produkcyjne MAN, numery fabryczne 20001-20010, załoga 3 ludzi, masa całkowita 7600 kg, wymiary - długość 4,38 m, szerokość 2,14 m, wysokość 1,94 m, jednostka napędowa Maybach HL 57 TR, moc silnika 130 KM, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 210 km, teren 160 km, uzbrojenie działko KwK 30 kalibru 20 mm.

PzKpfw II Ausf a2.
[...:]
Zakłady produkcyjne MAN, numery fabryczne 20011-20025, produkcja 15 sztuk, dane jak a1, zmieniono system chłodzenia prądnicy.

PzKpfw II Ausf a3.
[...:]
Zakłady produkcyjne MAN, numery fabryczne 20026-21000, produkcja 75 sztuk, dane jak a1.

PzKpfw II Ausf b.
[...:]
Produkcja 25 sztuk, załoga 3 ludzi, masa całkowita 7900 kg, wymiary - długość 4,755 m, szerokość 2,14 m, wysokość 1,95 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TR, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km. Wydłużono wannę kadłuba o 38 cm, zmieniono system resorowania kół napędowych oraz ich szerokość, pomniejszono średnicę kół napinających.

PzKpfw II Ausf c.
[...:]
Numery seryjne 21101-23000, załoga 3 ludzi, masa całkowita 8900 kg, wymiary - długość 4,81 mm, szerokość 2,223 m, wysokość 1,99 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TR, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km. Zainstalowano pięć dużych kół o niezależnej amortyzacji, dodano jedno koło podtrzymujące.

[Gazety Wojenne. Nr 23. s.450:]
PzKpfw II Ausf C. Model użytkowany między innymi w 2. niemieckiej Dwizji Pancernej, która wzięła udział w kampanii na Bałkanach.
Załoga 3 osoby, masa bojowa 9,65 ton, napęd - silnik Maybach 62 TR o mocy 140 KM, prędkość maksymalna 40 km/godz., pancerz do 15 mm, uzbrojenie - 1 armata KwK 30 o kal. 20 mm,1 karabin maszynowy MG 34 kal. 7,92 mm.

PzKpfw II Ausf A.
[...:]
Okres produkcji połowa 1937 - koniec 1939, numery seryjne 23001-24000, załoga 3 ludzi, masa całkowita 9500 kg, wymiary - długość 4,81 mm, szerokość 2,28 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TRM, moc silnika 140 KM, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km.

PzKpfw II Ausf B.
[...:]
Okres produkcji połowa 1937 - koniec 1939, produkcja równoległa do wersji A, różnice w technologii produkcji, numery seryjne 24001-26000, załoga 3 ludzi, masa całkowita 9500 kg, wymiary - długość 4,81 mm, szerokość 2,28 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TRM, moc silnika 140 KM, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km.

PzKpfw II Ausf C.
[...:]
Okres produkcji do końca 1939, numery seryjne 26001-27000, załoga 3 ludzi, masa całkowita 9500 kg, wymiary - długość 4,81 mm, szerokość 2,28 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TRM, moc silnika 140 KM, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km. Wzmocniono pancerz: wzmocniono jarzmo broni do 14,5 mmi 20 mm, płyta czołowa kadłuba miała pancerz grubości 20 mm, przód kadłuba tworzyły dwie spawane płyty o grubości 14,5, i 20 mm. Zmodyfikowano właz główny (właz dzielony, składający się z dwóch płyt) zastąpiono wieżą.

PzKpfw II Ausf D.
[...:]
Zakłady produkcyjne MAN i Deimler-Benz, załoga 3 ludzi, masa całkowita 10 000 kg, wymiary - długość 4,64 mm, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 66 P, moc silnika 140 KM, prędkość 55 km/h, zasięg - droga 200 km, teren 130 km. Zmieniono kadłub i system napędowy, zastosowano podwozie typu Christie. Zastosowano pięć dużych samonośnych kół.

[Gazety Wojenne. Nr 2. s.30:]
Panzerkampfwagen II - PzKpw II (D). Czołg lekki. Pierwsze jego egzemplarze wychodzą w fabryk w 1935. Ponad tysiąc PzKpf II działało na czele frontu kampanii wrześniowej.
Załoga 3 osoby, masa 10 ton, wymiary - długość 4,64 m, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m, napęd - silnik Maybach (6 cylindrów, 140 KM), specyfika - szybkość na drodze 55 km/godz., autonomia 200 km, pancerz 35 mm z przodu, 20 mm po bokach, uzbrojenie - działko 20 mm (180 pocisków), karabin maszynowy 7,92 mm (1 425 naboi).

PzKpfw II Ausf E.
[...:]
Zakłady produkcyjne MAN i Deimler-Benz, załoga 3 ludzi, masa całkowita 10 000 kg, wymiary - długość 4,64 mm, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 66 P, moc silnika 140 KM, prędkość 55 km/h, zasięg - droga 200 km, teren 130 km. Zmieniono kadłub i system napędowy, zastosowano podwozie typu Christie. Zastosowano pięć dużych samonośnych kół.

PzKpfw II Ausf F (SdKfz 121).
[...:]
Produkcję podjęto po zakończeniu produkcji wersji C, okres produkcji 1940 - 1943, numery seryjne 27001 - 29400, załoga 3 ludzi, masa całkowita 9500 kg, wymiary - długość 4,81 mm, szerokość 2,28 m, wysokość 2,02 m, jednostka napędowa Maybach HL 62 TRM, moc silnika 140 KM, prędkość 40 km/h, zasięg - droga 190 km, teren 125 km. Zmieniono kształt kadłuba, na kadłubie dospawano kątowniki chroniące mechanizm obrotu wieży przed zaklinowaniem na skutek ognia przeciwnika (podobne kątowniki instalowano na wersji C). Jako uzbrojenie, na niektórych czołgach, stosowano działko KwK 36 L/55 kalibru 20 mm.

[Gazety Wojenne. Nr 21. s.410:]
PzKpfw II Ausf F. Panzerkampfwagen II w wersji F, w stosunku do wersji C został jedynie ulepszony o dodatkowe płyty pancerne. Liczono w ten sposób na zmniejszenie strat wśród załogi. Wzmocnione opancerzenie obciążyło jednak czołg i zmniejszało jego osiągi.
Załoga 3 osoby, długość 4,64 m, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m, napęd - silnik Maybach 62 TR o mocy 140 KM, prędkość maksymalna 55 km/godz., zasięg maksymalny 200 km, masa bojowa 9 650 kg, pancerz maksimum 15 mm, uzbrojenie - działo KwK 30 kal. 20 mm i 1 k. m. MG 34.

[Zasieczny Andrzej: Czołgi II wojny światowej. Warszawa 2005. s. 30-31:]
Niemcy. Czołg lekki PzKpfw. II (Sd.Kfz 121). Dane takt.-techn. PzKpfw II Ausf. F. Załoga: 3. Masa: 10 t. Grubość pancerza: 5-30 mm. Wymiary: długość 4,64 m, szerokość 2,30 m, wysokość 2,02 m. Napęd: 6-cylindrowy, chłodzony cieczą silnik benzynowy Maybach HL 62TRM o mocy 104 kW. Osiągi: prędkość maks. po drogach 55 km/h, maks. zasięg po drogach 200 km, pokonywane przeszkody: wzniesienia 50°, brody 0,85 m, pionowe ściany 0,42 m, rowy 1,75 m. Uzbrojenie: działko kal. 20 mm, 1 km kal. 7,92 mm.

PzKpfw II (F) (SdFfz 122) Flamingo (Flammpanzer).
[...:]
Przebudowa czołgu PzKpfw II wersji D, E, zakłady produkcyjne MAN, okres produkcji do października 1940, zbudowano 90 maszyn, w 1941 przebudowano dodatkowo 65 wozów. Uzbrojenie dwa miotacze płomieni typu Flamm 40. Na kadłubie montowano zbiorniki z mieszaniną zapalającą 350 l. Czołgi tego typu używane były na froncie wschodnim.

15 cm sIG auf Gw II Sturmpanzer II
Podwozie czołgi PzKpfw II, opracowanie prototypu 1942 (zakłady FAMO - Ursus pod Warszawą), produkcja 12 dział w serii produkcyjnej, uzbrojenie - haubica sIG 35/L 12 kalibru 150 mm. Podwozie powiększono o dodatkową parę kół jezdnych, zwiększając długość podwozia o 60 cm.

"Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975.",
"Gazety Wojenne.",
"Jędrzejewski Dariusz, Lalak Zbigniew: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa.",
"Torecki Stanisław: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa 1982.",
"Trewhitt Philip: Opancerzone wozy bojowe. Warszawa 2000.",
"Zasieczny Andrzej: Czołgi II wojny światowej. Warszawa 2005.",